بروانا چیست

آثار باستانی به جا مانده از دوران گذشته در سراسر ایران به شکلها و معماریهای مختلف وجود دارند. برخی از این آثار دارای معماری شناخته شده هستند و چون مورد کاوش و شناسایی قرار گرفته اند برای عموم آشنا است. باستان شناسان  غربی چون با نوشته های هرودوت مورخ بزرگ یونانی و پدر تاریخ آشنا بودند دنبال شهرهایی بودند که او در بین النهرین و بابل کشور کنونی عراق دیده و توصیف کرده بود. هرودوت شهر بابل را با چنان عظمتی توصیف می کند که گویا در شهر نیویورک و منهتن آمریکا قدم بر می دارد. زمانی که باستان شناسان غربی به همراه انگلیسیها در دوران استعمار به ایران و عراق آمدند با علاقمندی دنبال شهرهای باستانی بابل بودند. هر چه در جنوب عراق دنبال آنها می گشتند جز بیابان و تپه های بی آب و علف چیزی نمی یافتند. نا امیدانه یکی از تپه های جنوب شهر بغداد را کاوش کرده و به حفاری مشغول شدند. در کمال حیرت شهر را زیر هزاران تن آوار و خاک یافتند که از پنج تا بیست متر زیر زمین بود. هرگز تصور نمی شد آن تپه و اطراف لم یزرع روزی بزرگترین شهر دنیای باستان بوده باشد.

محوطه های باستانی و شهرهای بین النهرین و برخی مناطق غرب ایران کاوش شده اند و تقریبا تمدن ی و اجتماعی آنان بر بشر شناخته شده است. متاسفانه در آذربایجان این اتفاق نیفتاده است. به نظر می رسد آذربایجان از نظر بناهای باستانی دچار فقر و بی بضاعتی است. ولی اگر همچون باستان شناسان غربی که بابل مهد تمدن را از زیر خروارها خاک بی نشان بیرون کشیدند ما هم با امید و بها دادن به محوطه های باستانی مان کار کنیم. چه بسا نشانه های بدیعی از تمدن در آذربایجان کشف گردد.

بروانا از لحاظ فیزیکی و معماری خصوصیات منحصر بفردی دارد. با نگاهی به حجم و اندازه آن، این هرم از مهمترین محوطه ها و آثار تاریخی شمال ایران می باشد. این دژ در زمینی به مساحت 600×400 متر احداث شده  و ظاهر بیرونی آن بصورت هرم عظیمی به طول 640 متر به عرض 315 متر و به ارتفاع 10 متر می باشد.  باید توجه داشت که این هرم بصورت مصنوعی ایجاد شده  و فلسفه ساخت آن جنبه  دفاعی و  مذهبی داشته است.